İnternet dünyasında bir web sitesi kurarken seçtiğimiz alan adı uzantısı (TLD – Top Level Domain), marka algısı, SEO ve hedef kitle açısından oldukça önem taşır. Bu makalede; en sık kullanılan .com, .net, .org gibi genel üst düzey uzantılardan başlayarak, bölgesel (ccTLD) ve yeni nesil özelleşmiş uzantılara kadar uzantı çeşitlerini, avantajlarını, dezavantajlarını ve seçim kriterlerini 2000 kelime bandında derinlemesine ele alacağız.
Alan Adı Uzantısı Nedir?
Bir alan adının “uzantısı”, noktanın (.) sağında yer alır ve internet hiyerarşisinde web sitesini türüne, region’una veya amacına göre sınıflandırır. Örneğin google.com, “.com” kısmı uzantıdır.
Uzantılar üç kategoriye ayrılır:
gTLD (Generic TLD): .com, .net, .org, .info, .biz gibi genel amaçlı:
ccTLD (Country Code TLD): .tr, .de, .ru, .jp gibi ülkesel uzantılar:
Yeni gTLD’ler: .io, .app, .tech, .shop, .blog vb. nispeten yeni, sektör odaklı uzantılar.
Her bir uzantı, siteye farklı anlam kazandırır ve kullanıcının beklentisini etkiler.
Yaygın gTLD Uzantıları
.com
En popüler ve akılda kalıcı uzantıdır. Ticari amaçlı siteler için önerilir, marka bilinirliği açısından en ideal seçenek sayılır.
.net
Başlangıçta ağ teknolojileri siteleri için düşünülmüştür, günümüzde genel amaçlı kullanımda da sık tercih edilir.
.org
Kar amacı gütmeyen kuruluşlar, STK’lar, eğitim siteleri için uygun; güvenilir algı yaratan bir uzantıdır.
.info
Bilgi sunan, kaynak merkezi siteler için tercih edilir. Ancak SEO’de diğer uzantılar kadar tercih edilmez.
.biz
İş odaklı içerik sunan siteler için önerilir; fakat yaygınlığı .com gibi değildir.
Bölgesel Uzantılar (ccTLD)
.tr
Türkiye’ye özel uzantıdır. Yerel SEO avantajı sağlar. .com.tr, .org.tr gibi alt domain seçenekleri de vardır.
.de, .uk, .jp vb.
Her ülkenin kendi uzantısı bulunur. Hedef kitleye göre seçim SEO ve güvenilirlik açısından fayda sağlar. Örneğin Almanya için .de, İngiltere için .uk tercih edilir.
Yeni Nesil / Sektörel Uzantılar (NGTLD)
.io
Teknoloji ve startup sitelerinde popülerliğini artırdı. İngilizcede “I/O” (input/output) çağrışımı yapar.
.app, .tech, .shop, .blog
Zoom toplantısı uzantılarına odaklanan işte vizyon sağlar:
.app → uygulama siteleri
.shop → e‑ticaret
.blog → blog siteleri
Yeni uzantılar uygun domain kısa ve açıklayıcı bir ad yaratmada oldukça esneklik sağlar.
Uzantı Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Kriterler
Hedef kitle: Global mi, yerel mi?
Sektör / Amaç: Kurumsal mı, bilgi paylaşımı mı, ürün satışı mı?
SEO etkisi: ccTLD’ler yerel SEO’da avantaj sağlar.
Marka algısı: .com halen en güvenilir uzantıdır.
Bütçe: Bazı yeni TLD’ler yıllık yüksek yenileme fiyatı talep edebilir.
Kısa ve akılda kalıcı: Uzun uzantılar marka algısını zayıflatabilir.
Uzantı Seçiminin SEO Açısından Rolü
Uzantı doğrudan SEO faktörü değildir; ancak ccTLD’ler yerel SEO’da güçlüdür ve kullanıcı güvenini artırır. .com gibi yaygın uzantılar ise geniş kitle ve backlink potansiyeli sunar. YenigTLD’ler sayesinde anahtar kelime odaklı kısa domain oluşturma fırsatı doğar.
Uzantı Transferi & Yenileme
Farklı uzantılara geçiş basit teknik süreçtir; genellikle “domain transferi” adımları izlenir. Bazı uzantılar transfer sırasında ek belge isteyebilir (.tr gibi). Ayrıca uzantının süresinde yenileme önemlidir; yoksa domain farklı biri tarafından alınabilir.
Marka ve Hukuki Açıdan Uzantılar
Marka tescili açısından, özellikle .com ve yerel ccTLD’ler tescilli isim için önemli kabul edilir. YenigTLD’lerde marka koruması için genişletilmiş tescil gerekebilir. Ayrıca başkasının tescilli alan adına benzer uzun domain uzantıları alınabilir; bu da marka ihlali yaratabilir.
Pratik Örnekler
KOBİ – Logo Şirketi: logoapp.com (uygulama + .com = global algı)
Teknoloji Blogu: teknoshop.tech (sektörel + kısa domain)
Yerel E‑Ticaret: urfapazar.tr (yerel pazar hedefi)
NGO: cevre.org (kar amacı gütmeyen, güvenilir duruş)
Uzantı Stratejisi
Ana marka olarak .com tercih edilmelidir.
Bölgesel pazarlara yönelikse ccTLD’ler eklenebilir (.com.tr gibi).
Sektörel projelerde yeni TLD’ler (shop, tech) destek amaçlı kullanılabilir.
Marka korunması adına benzer uzantılar da rezerve edilmelidir (örneğin .net, .org).
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Uzantı SEO’da avantaj sağlar mı?
.ccTLD yerel SEO’da güçlüdür; diğerleri genel SEO için yeterlidir.
Birden fazla uzantı almak mantıklı mı?
Evet, marka koruma ve yönlendirme amacıyla önerilir.
Yeni TLD’ler riskli mi?
Fiyat ve algıda değişebilir; marka için geniş kullanım alanları sağlasa da .com kadar yerleşik değildir.
Geleceğin Uzantıları
Web3, metaverse gibi teknoloji yükseldikçe yeni uzantılar da gündeme geliyor: .wallet, .nft, .web, .dao gibi. Geniş kullanım yaygınlaşınca güven ve tanınma artacak.
Sonuç
Alan adı uzantısı seçimi; markanızın algısını, hedef kitlenizi, SEO performansınızı, güvenilirliğinizi ve bütçenizi doğrudan etkileyen stratejik bir karardır. Bu kapsamlı rehberde, genel (.com, .net), bölgesel (.tr, .de) ve yeni nesil uzantıların (.app, .tech, .shop) kendine özgü özelliklerini, sunduğu avantajları, olası sınırlamalarını ve ideal kullanım senaryolarını detaylı bir şekilde inceledik. Dijital dünyadaki varlığınız için sağlam bir temel atmak ve doğru uzantıyı seçmek amacıyla sunduğumuz bu bilgilerden faydalanabilirsiniz. Daha fazla detay ve araç için diğer kaynaklarımıza da göz atmanızı öneririz.
